Transkrypcja:
Do tej pory wspominałam o nieco innym działaniu prawej i lewej półkuli mózgu. Teraz jednak uściślę nazewnictwo i będę nazywać je trybem P, czyli prawopółkulowym albo L, czyli lewopółkulowym.
Nie jest bowiem prawdą, że dana półkula mózgu całkowicie odpowiada za pewne przypisywane jej zadania. Można jednak zauważyć pewne wzorce. Wyjaśnię Ci to lepiej na przykładzie.
U 90% osób praworęcznych i 70% leworęcznych zdolności językowe są umiejscowione w lewej części mózgu. U pozostałych osób dzieje się to w prawej lub w obu.
Sposób organizacji mózgu często odzwierciedla nasze zachowanie np. osoby z rozlokowaniem funkcji językowych w prawej półkuli, czyli inaczej niż u większości, piszą często z haczykowatym ułożeniem ręki.
Na skutek operacji lub wypadku, zadania wykonywane typowo przez lewą lub prawą półkulę mogą zostać przejęte przez tę drugą.
Jednak przyjęło się mówić, że to prawa lub lewa PÓŁKULA za coś odpowiada, bo mózg wykazuje się pewną asymetrycznością. U każdego dana półkula mózgowa specjalizuje się w pewnych określonych zadaniach. Będę starała się jednak mówić o trybach, a nie półkulach.
Za co odpowiadają tryb P i L?
Tryb lewopółkulowy:
- Werbalny – nazywa obiekty, definiuje je, rozumie mowę,
- Analityczny – umie analizować sekwencyjnie, krok po kroku, kojarzysz pewnie takie zadania na matematyce, w których idziesz od wniosku do wniosku niczym po takim łańcuchu. Kolejny krok wynika z poprzedniego, niemożliwe jest przeskoczenie lub dojście do rozwiązania inną drogą. Przykładem takiego zadania jest popularna łamigłówka Einsteina – do rozwiązania dochodzisz, idąc przed wytyczony przez zadanie szlak.
- Symboliczny – posługuje się i rozpoznaje uproszczone symbole – cyfry, nuty, emotikony i wie, jakie znaczenie się pod nimi kryje,
- Chronologiczny – umie chronologicznie uporządkować wydarzenia, zachowuje pojęcie mijanego czasu. Np. mój mąż potrafi podać łatwością, w którym roku, a nawet krótkiego dnia wyjechaliśmy ze znajomymi nad morze albo kiedy zdawał maturę. Zdarzenia ułożone są w jego głowie po kolei; ja nie potrafię często tego zrobić, ale też to mnie szczególnie nie interesuje – zamiast chronologii interesuje mnie bardziej intensywność zdarzeń, które to włożone są w jeden wymieszany mentalny worek, z którego je wyciągam.
- Tryb L wyciąga zbieżne wnioski na podstawie faktów, jest logiczny – założyć więc można, że przechodząc ciąg myślowy wielokrotnie, dojdziemy zawsze do tego samego prawidłowego miejsca,
- Przestrzega reguł.
- Dobrze odnajduje się w zadaniach cyfrowych, czyli takich zero-jedynkowych na zasadzie – coś jest czarne albo białe, coś jest albo tego nie ma, ktoś jest dobry albo zły, stany pośrednie są dla niego niewygodne,
- Dostrzega szczegóły, wyodrębnia je z całości i klasyfikuje.
- Przetwarza przyjemne emocje.
Tryb prawopółkulowy:
- Niewerbalny – rozumienie muzyki, onomatopei
- Syntetyzuje – widzi pewną całość, łączy rzeczy tak, aby dojrzeć je razem
- Faktyczny – widzi rzeczy takie, jakie są w danym momencie
- Dostrzega metafory i podobieństwa
- Nie ma poczucia czasu
- Nieracjonalny – wysnuwa wnioski na podstawie intuicji
- Dobrze odnajduje się w “analogowych”, ciągłych, geometrycznych i przestrzennych zagadnieniach
- Widzi naraz całość rzeczy, spektrum szarości, co prowadzi do rozbieżnych wniosków
- Reaguje spontanicznie.
- Przetwarza trudne emocje.
- Specjalizuje się w rozpoznawaniu ludzkich twarzy.
Oczywiście nie chcę, abyś na pamięć uczyła się za co odpowiada lewy czy prawy tryb. Chodzi raczej o pewną intuicję poznania, jak te tryby działają. Bardzo podoba mi się cytat Jerrego Levy’ego, który w skondensowany sposób wyjaśnia, że “lewa półkula dokonuje analizy w czasie, prawa zaś – syntezy w przestrzeni”.
Te wymienione cechy prowadzą do ciekawych wniosków. Gdy rysuję, mogę bez przeszkód prowadzić small talk z osobą obok. Te czynności angażują inne półkule.
Teraz kiedy już znasz zakres specjalizacji każdego z trybów działania Twojego mózgu, mogę wyjaśnić Ci, że podczas rysowania dzieje się coś naprawdę dziwnego. Przejdź do kolejnej lekcji, dowiedz się o co chodzi, i nie zapomnij oznaczyć tej jako wykonaną.